Modern Leesonderwijs
Waarom wij op de Eendracht de methode Nieuwsbegrip hebben vervangen voor Close Reading
De afgelopen weken is het veelvuldig in het nieuws geweest: Het leesniveau van de Nederlandse jongeren is opnieuw achteruit gegaan vergeleken met leeftijdsgenoten in andere Europese landen. 33% van de Nederlandse 15 jarigen is laaggeletterd en heeft onvoldoende leesniveau om een brief van de overheid of een bonnetje van de supermarkt te lezen. Ook is het steeds slechter gesteld met de leesmotivatie van Nederlandse kinderen. Via het lezen van boeken leren kinderen de wereld kennen, maar onze kinderen lezen steeds minder.
Waarom loopt het leesniveau van Nederlandse kinderen al tien jaar achteruit en lezen onze kinderen het minst vergeleken met andere Europese landen? Onderzoek wijst op meerdere redenen. Sommige oorzaken liggen buiten invloed van scholen, zoals onvoldoende niveau van lerarenopleidingen en het lerarentekort. Daarnaast blijkt het leesonderwijs, zoals dit nog steeds op de meeste scholen wordt gegeven niet effectief. In de jaren ’90 werd op Nederlandse scholen het vak ‘Begrijpend Lezen’ ingevoerd. Scholen schaften methodes aan met teksten over willekeurige onderwerpen, zonder samenhang met andere vakken zoals geschiedenis en aardrijkskunde. De focus lag op het beantwoorden van vragen over de tekst en het aanleren van leesstrategieën. Voor het beantwoorden van de vragen, hoefden kinderen niet per se diep in de tekst te duiken. De teksten waren toegeschreven naar een bepaald leesniveau en bevatten daarom geen ‘rijke’ taal. Veel kinderen vonden de leeslessen saai wat niet bevorderlijk was voor hun motivatie. Inmiddels weten we uit onderzoek dat vluchtig lezen van een tekst, louter om vragen te beantwoorden niet leidt tot beter lezen. Wij weten dat we kinderen uitdagende, moeilijke teksten moeten aanbieden. Kinderen leren als zij zich vastbijten in een rijke tekst, als zij in gesprek gaan over de tekst die ze hebben gelezen en er over schrijven. Op de Eendracht stellen wij de leesstrategieën al meerdere jaren niet meer centraal. Leesstrategieën, zoals ‘voorspellen’ kunnen een hulpmiddel zijn voor tekstbegrip, maar nooit het doel.
Close Reading op de Eendracht
Vanaf het schooljaar 23-24 hebben wij besloten om ons leesonderwijs echt anders in te richten en de leesmethode ‘Nieuwsbegrip’ te vervangen voor de methodiek van Close Reading. Close Reading is een manier van lezen waarbij leerlingen een uitdagende tekst meerdere keren lezen, steeds met een ander leesdoel. Eerst samen met de leerkracht, hierna samen met een andere leerling of zelfstandig. Het doel van Close Reading is dat kinderen actief met een moeilijke tekst aan de gang gaan en erachter komen wat de schrijver met de tekst wil vertellen. Close reading is een krachtige aanpak om moeilijke teksten beter te leren begrijpen en analyseren.
Het idee is simpel: door een tekst meerder keren te lezen, kun je steeds dieper in de tekst duiken. Hoe meer achtergrondkennis kinderen al hebben over het onderwerp, hoe moeilijkere teksten kinderen hierover kunnen lezen. Het is daarom nuttig om het onderwerp van de gekozen tekst te laten aansluiten bij het thema waar de kinderen op dat moment over leren met aardrijkskunde of geschiedenis. Close Reading wordt op de Eendracht toegepast van groep 1 t/m 8. In de onderbouw wordt het begrijpend luisteren met prentenboeken vormgegeven. De boeken worden interactief (voor)gelezen en kinderen leren in gesprek te gaan over de tekst en het verhaal. De tekst wordt herhaald voorgelezen waarbij tijdens elke leessessie ‘dieper wordt gegraven’ zodat de kinderen uiteindelijk tot diep tekstbegrip komen.
Naast de Close Reading leessessies, steken wij erop in dat onze leerlingen zoveel mogelijk boeken lezen. Wij investeren daarom in een rijke schoolbibliotheek, we maken dagelijks tijd voor vrij lezen en motiveren kinderen tot het lezen van boeken die aansluiten bij hun belangstelling.
(inspiratiebron: www.leesbevordingindeklas.nl)